Saatlerce trafiktesiniz. Sonunda anlıyorsunuz ki, önünüzdeki arabalar karşı şeritteki kazaya bakmak için yolu tıkamışlar. Neden acaba?
Etrafınıza bakıyorsunuz. Herkes bir birine benzer şekilde giyinmiş, aynı müzikleri dinliyor, dizileri fimleri izliyor. Neden acaba?
Hiçbir karizması olmayan ama bonkörce etrafındakilere yemek ısmarlayan, her gidilen yerde hesabı ödeyen kişinin etrafında çok kişi oluyor. Neden acaba?
Tüm bunun gibi durumların arkasında sosyolojik bir olgu yer alıyor: İnsanlar bazı durumlarda diğer insanlarla birlikte kitlesel olarak hareket ediyor. Hatta bazen açıklanması mantık dışı gibi duran durumlarda bile. Biz bu durumlara Argus’ta sosyal mıknatıslar adını veriyoruz ve pazarlama/marka yönetiminde önemli birer kaldıraç olarak kullanıyoruz.
İşte sizin de pazarlama yönetiminde kullanabileceğiniz 8 mıknatıs:
- Çokluk mıknatısı:
İnsanlar başka insanların da tercih ettiği, kullandığı ve benimsediği şeyleri kendi hayatlarına almakta daha az tereddüt ediyorlar. Üstüne üstlük bazı durumlarda başka insanlardan geri kalmamak için de kitlesel düzeyde kabul görmüş şeyleri beğenmeseler bile hayatlarına sokabiliyorlar. Kalabalık bir restoran, randevu almak için uzun sıra beklenen bir doktor, kalabalık alışveriş merkezleri, moda ve eğlence ürünleri, en popüler tatil beldelerinde tatil yapmak, en çok satan otomobil markasını almaya çalışmak gibi tüm durumların arkasında çokluk mıknatısı bulunuyor. Çokluk mıknatısını pazarlamada harekete geçiren ifadeler: ‘en çok satan’, ‘lider’, ‘bir numara’, ‘çoğunluğun tercihi’, vb.
- Bolluk miknatısı
İnsanlar kendilerine bolluk duygusu yaşatan şeylere karşı çekim duyuyorlar. Zenginlik, sefa, refah kavramları tarihin ilk çağlarından beri insanları çekiyor. Bolluk mıknatısını harekete geçiren şeylerin başında insanların ellerindeki kaynağı çok daha fazla şeye dönüştürebilme, bir bolluk kaynağından daha fazla yararlanma ve kaynaklarını kullanırken kendisini daha özgür hissetme isteği yer alıyor. Pazarlamada bolluk mıknatısını harekete geçirmek için müşteriye, aynı paraya daha çok şey alabilme gücü, bol seçenek ve çeşit arasından seçme özgürlüğü, daha uzun taksitlerle ödeme kolaylığı gibi unsurları kullanabilirsiniz.
- Güç mıknatısı
Güç mıknatısı insanların güçlünün yanında kendilerini daha güçlü hissetmesiyle ilintili. Özünde, ihtiyaçları olduğunda yanında yer aldıkları güçlü kişinin gücünü kendileri için kullanması beklentisi yer alıyor. Okuldaki güçlü çocuğun yanında birçok çocuğun toplanması, insanların iktidar olan/yönetime gelen insanların yanında yer almak için bir biriyle yarışması, bir tehlike anında insanların güçlü duran kişinin yönlendirmesine uyması gibi durumlar güç mıknatısı ile açıklanabilecek durumlar. Pazarlamada güç mıknatısını harekete geçiren yaklaşımlar: ‘ünlü ve kariyerlerinde güçlü kişiler kullanıyor/öneriyor’, ‘prestij/lüks algısı yüksek markalarla işbirliği’, ‘maddi açıdan güçlü bir holdingin/şirketin markası olmak’, vb.
- İlginçlik mıknatısı
İnsanlar kendilerine çok benzeyen insanların yanında veya kendi kültürlerine uygun ortamlarda kendilerini güvende hissederler ancak kendilerine hiç benzemeyen, ‘anormal’ olan şeyleri de merak ederler. Eski dönemlerde sirklerde acayip özellikleri olan insanların ve hayvanların sergilenmesi, insanların kendilerine hiç benzemeyen insanları, turistleri meraklı şekilde incelemesi, aşırı bedensel özelliklere (uzun, kısa, şişman) veya dış görünüşe sahip insanların ilgi odağı olması ilginçlik mıknatısının devrede olduğunu gösterir. Pazarlamada ilginçlik mıknatısını harekete geçirmek için ‘daha önce görülmemiş benzersiz özellikler/faydalar sunmak’, ‘bir arada olması mümkün görünmeyen unsurları/faydaları bir araya toplamak’, ‘rengi, görüntüsü ve çizgisiyle ayrıksı ürünleri vitrine çıkarmak’, ‘çok ayrıksı ve ilginç bulunan bir kişiyi marka yüzü olarak seçmek’ vb yaklaşımları kullanabilirsiniz.
- Cinsel cazibe mıknatısı
İnsanlar güzel ve çekici insanların kullandığı/sunduğu şeyleri hayatlarına daha kolay kabul ederler. Estetik ve orantılı dış görünüşe sahip insanlar beyindeki en temel içgüdülerden birisi olan cinselliği tetikler. Arzulamak ve arzulanmak temel insan ihtiyaçlarındandır ve sevmek/sevilmek motivasyonunun rafine olmamış biçimlerinden birisidir. Pazarlamada cinsel cazibe mıknatısını harekete geçirmek için: ‘ideal kadın ve erkek güzelliğini temsil eden marka yüzleri kullanmak’, ‘iletişimde cinsel cazibeyi temsil eden sesleri, formları ve duyuları kullanmak’ vb yaklaşımları kullanabilirsiniz.
- Uyanıklık mıknatısı
İnsanlar akıllı olmak konusunda diğer insanlardan geride kalmak istemezler. Başkalarının yaptığı akıllı seçimleri, değerlendirdikleri fırsatları hayata geçirmek için büyük bir iştah duyarlar. Uyanıklık mıknatısı günümüzde en çok ucuzluk, pazarlık, bedava, paranın en yüksek karşılığı gibi unsurlarla harekete geçiyor. Bu mıknatısı pazarlamada etkili bir çekim aracı olarak kullanmak için: ‘çılgın indirim’, ‘bedava’, ‘bu kalite bu fiyata’ ve ‘en kaliteli markalar şaşırtan fiyatlarla’ gibi ifadelerden yararlanabilirsiniz.
- Eğlence mıknatısı
Eğlence mıknatısı çok açıklamaya ihtiyaç duymayan mıknatıslardan birisi. İnsanlar eğlenceli ve komik şeylere karşı doğal bir çekim hissederler. Bu mıknatısı harekete geçirmek için iletişimde eğlenceli ve esprili bir dil kullanmak gerekir.
- Yenilik mıknatısı
İnsanlar her ne kadar tekrar eden şeyleri rahat ve güvenilir bulsalar da, hayatlarına ölçülü şekilde yenilik ve farklılık katmayı, hayat rutinlerini değiştirecek şeylere özlem duyarlar. Bunun için dramatik değişiklikler yapmak yerine küçük küçük değişimler yapmayı daha güvenilir bulurlar. Yenilik mıknatısını pazarlamada harekete geçirmek için: ‘şimdi yenilenen formülüyle’, ‘yepyeni koleksiyon’, ‘yeni renk seçenekleriyle’, ‘en son model’ gibi ifadeleri kullanabilirsiniz.
Bora Alçı
Kurucu,
Argus Growth Agency: Türkiye’nin lider büyüme danışmanlığı şirketi
Argus Growth Agency şirketlerin ve markaların büyüme performansını geliştirecek danışmanlık, analiz ve araştırma hizmetleri sunar. Büyüme hedeflerinizi gerçekleştirmeniz için size de yol göstermemizi isterseniz bize ulaşın: hello@argusga.com